[Deze bijdrage verscheen eerder in De Morgen.]

237 miljard euro. Zoveel zou onafhankelijkheid de Vlaming kosten, zo rekende De Morgen ons voor op basis van het nieuwe Warandemanifest België, de onmogelijke opdracht, gepend door Remi Vermeiren. Die laatste haastte zich om dat bericht te ontkrachten: ja, Vlaanderen zal een deel van de Belgische staatsschuld overnemen en nog enkele jaren een zelfstandig Wallonië financieel moeten ondersteunen, maar alleswelbeschouwd betaalt de Vlaming nu ook al voor transfers naar Wallonië en voor een deel van de kost van de Belgische staatsschuld. Geen grote extra kosten op dat vlak, en dus geen argument om schrik te hebben voor Vlaamse onafhankelijkheid. We hebben integendeel financiële argumenten om vóór de onafhankelijkheid van Vlaanderen en Wallonië te zijn: Tsjechië en Slovakije hebben immers bewezen dat een ‘ordelijke opdeling’ niet alleen mogelijk is, maar ook economisch voordelig voor beide partijen. (Dat Vermeiren bij voorbeelden van zulke ordelijke opdelingen in één adem ook het uiteenvallen van de USSR noemt, is gezien de actualiteit misschien minder gelukkig.)

De redenering hierachter lijkt eenvoudig. Op dit moment voert Wallonië niet het rechtse economische beleid dat het, volgens Vermeiren, zou moeten voeren. En waarom niet? Omdat de Waal nu eenmaal eerder links is, in tegenstelling tot de Vlaming. Na onafhankelijkheid kan Wallonië zich echter niet meer overeind houden met Vlaamse middelen, en zal het dus wel een rechts beleid moeten voeren – waardoor het er meteen weer bovenop zal zijn. Iedereen winnaar!

Enkele bemerkingen zijn hier op hun plaats. Ten eerste haalt Vermeiren de Belgische respons op de crisis aan als schoolvoorbeeld van een links, ‘Franstalig’ beleid dat de economie ondergraaft. In België stegen de overheidsuitgaven sinds 2007 immers heel wat sneller dan in buurland Nederland: doodzonde. Daarbij vergeet hij echter erbij te vertellen dat gidsland Nederland, in tegenstelling tot België, een daling van het welvaartspeil kende waar het nog steeds niet bovenop is, al jaren op rij kampt met een veel groter begrotingstekort, en dat de staatsschuld er sinds het begin van de crisis meer dan drie keer sneller is gestegen dan bij ons – precies omdat de Belgische economie net door die verderfelijke hogere overheidsuitgaven zich wel uit de crisis kon spartelen.

Maar, ten tweede, verstrikt Vermeiren zich niet in zijn eigen redenering? Enerzijds hamert hij er steeds weer op dat alleen zelfbestuur democratisch bestuur is: democratisch is een bestuur alleen wanneer een volk z’n eigen wil gestand kan doen, en vermits het Waalse en het Vlaamse volk elk hun eigen politieke wil hebben (kiest Vlaanderen immers niet consequent centrum-rechts, en kiest Wallonië immers niet consequent centrum-links?), moeten ze ook hun eigen weg op kunnen gaan. Dat dit in België niet kan, is precies de grote motivatie voor de noodzaak van een splitsing. Maar als die wil, eigen aan het Waalse volk, zo links georiënteerd is, zullen zij dan niet een links en –dus– economisch moordend beleid blijven voeren? Of denkt Vermeiren dan dat Wallonië door de ‘markt’ gedwongen zal worden een beleid te voeren dat haaks staat op de Waalse volksaard die zo van de Vlaamse verschilt? – wat juist allesbehalve een voorbeeld van democratisch zelfbestuur zou zijn, en was dat niet net waar onafhankelijkheid toe moest leiden? Ofwel, en dat kan ook, zal ‘de Waal’ plots tot inzicht komen en zich bekennen tot hetzelfde rechtse beleid waar ook de Vlaming al zo lang naar verlangt – maar hoe zit het dan nog met die fundamenteel verschillende volksaard die splitsing zo noodzakelijk maakte?

Laten we wel wezen. Economische argumenten zijn niet meer dan een glijmiddel, maar, net als bij andere zaken waarvan discussie in het openbaar soms als indecent wordt beschouwd, behoort het glijmiddel niet tot de essentie van de zaak. Wat wel de essentie is, is de idee van een eigen, Vlaamse, volksaard, door Vermeiren omschreven als (ik citeer) volgzaam, onderdanig, slaafs, lankmoedig, en met een gebrekkig zelfbewustzijn. En wie heeft er nu geen 237 miljard voor over om zo’n karakter van zich af te schudden?