Wat is structurele discriminatie? Op die manier wordt de eigen verantwoordelijkheid en dus ook de eigen vrijheid om achterstand te overbruggen weggemoffeld.

Het is “altijd hetzelfde liedje”, dat gezeik over discriminatie: volgens Zuhal Demir (N-VA) is het niet meer dan een excuus om de eigen verantwoordelijkheid te ontlopen. Klagen allochtone jongeren dat ze moeilijker aan de bak komen? Het is niet de taak van de maatschappij daar iets aan te doen; neen,

Het is de verantwoordelijkheid van mensen zelf om uit een achterstandsituatie te komen.

Bovendien, voegt Demir er nog aan toe,

Ik geloof er niet in dat er een structurele discriminatie is op de werkvloer. […] Een verstandige werkgever kijkt niet naar de naam van een sollicitant, die kijkt naar talenten en competenties.

Helaas voor Demir, maar vooral helaas voor al die allochtone jongeren op zoek naar werk, is structurele discriminatie geen kwestie van ‘geloof’. Het is de realiteit, zoals onderzoek van de Universiteit Gent spijkerhard maakt.

Stuur naar verschillende vacatures telkens twee sollicitatiebrieven, die in elk relevant aspect gelijkaardig zijn: het gaat in de brief telkens om een sollicitant die voor het eerst de arbeidsmarkt betreedt, de Belgische nationaliteit heeft, het Nederlands als moedertaal aanduidt, Frans en Engels spreekt, een rijbewijs heeft, naar een school met een zelfde reputatie is gegaan, er dezelfde studies heeft opzitten, gelijkaardig studentenwerk heeft verricht, even actief geweest is in de studentenbeweging en ook even snel is afgestudeerd, enz. Onderteken de ene brief met een Vlaamse naam, en de andere met een Turkse. Wat gebeurt er?

Ondanks het feit dat structurele discriminatie niet bestaat, en ondanks het feit dat werkgevers niet kijken naar de naam van de sollicitant… kijken werkgevers wel degelijk naar de naam van de sollicitant en bestaat er wel degelijk structurele discriminatie:

Candidates with Turkish sounding names need to send out more than twice as many job applications to be invited to as many job interviews as the Flemish candidates.

Heb je een naam die Turks klinkt, maar lijk je verder als twee druppels water op je collega-sollicitant die een ‘Vlaamse’ naam heeft, dan zul je meer dan dubbel zoveel brieven moeten schrijven voor je nog maar wordt uitgenodigd voor een eerste gesprek (en al gaan ze er verder niet op in, het onderzoek voegt er nog aan toe dat wie al meer dan twee keer zoveel brieven moet sturen om nog maar uitgenodigd te worden voor een gesprek, zich ook kan verwachten aan minder effectieve jobaanbiedingen die bovendien nog eens aan lagere loonsvoorwaarden zullen zijn).

Meer dan twee keer zoveel brieven, enkel en alleen omdat je naam ‘anders’ is. Als dit géén structurele discriminatie is, als dit niet “kijken naar de naam van de sollicitant” is, hoe noem je dit dan wel, mevrouw Demir? Een “excuus voor persoonlijke mislukking“, zoals Homans eerder reeds racisme wegwuifde?

Niet die sollicitanten met hun Turkse naam die niet aan de bak komen moffelen hun verantwoordelijkheid weg wanneer ze spreken over discriminatie; wij doen het als maatschappij door staalhard te ontkennen dat er systematisch gediscrimineerd wordt, the evidence be damned. Tot spijt van wie het benijdt: hun achterstand is ook onze verantwoordelijkheid.

[Deze post verscheen eerder ook bij Apache.]